Η εμπορική συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Καναδά θα υπογραφεί ΣΗΜΕΡΑ σε έκτακτη σύνοδο στις Βρυξέλλες καθώς ξεπεράστηκαν οι εκκρεμότητες σχετικά με τις ενστάσεις της Βαλονίας.

 Τί κερδίζει το Βέλγιο για λογαριασμό όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Και τελικά, θα έχουμε CETA. 

Στην έκτακτη σύνοδο που θα γίνει σημερα, για να πέσουν οι υπογραφές, η Ε.Ε. θα εκπροσωπηθεί από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τη Σλοβακική Προεδρία.

Τον Καναδά θα εκπροσωπήσει ο πρωθυπουργός της χώρας, Τζάστιν Τριντό που αυτή τη φορά θα ταξιδέψει στην Ευρώπη.

Το κοινοβούλιο της Βαλονίας δίνει μετά από τις αντιρρήσεις του και τις επαναδιαπραγματεύσεις, το "πράσινο φως" για τη συμφωνία, η οποία παρουσιάστηκε χθες το βράδυ από τον πρόεδρο της τοπικής κυβέρνησης του γαλλόφωνου Βελγίου Πολ Μανιέτ, ο οποίος κάλεσε τους βουλευτές να την υπερψηφίσουν, εκφράζοντας "την πλήρη ικανοποίησή του για τις αλλαγές που πέτυχε στις διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν και τους Καναδούς".

Υπενθυμίζεται ότι το κοινοβούλιο της Βαλονίας είχε "μπλοκάρει" την υπογραφή της συμφωνίας θεωρώντας ότι αρκετά σημεία της θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλα προβλήματα τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά στο Βέλγιο και την Ε.Ε.

Η σημαντικότερη από τις ενστάσεις των γαλλόφωνων Βέλγων αφορούσε το δικαίωμα που έδινε η συμφωνία στις καναδικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη και στις πολυεθνικές να προσφεύγουν στη διαιτησία και να διεκδικούν αποζημιώσεις όταν θεωρούν ότι πλήττονται από ένα νόμο. Το αντίστοιχο ισχύει και για την TTIP.

Βελτιώσεις στη συμφωνία

Όπως γράφει η Deutsce Welle, οι Βέλγοι πέτυχαν τα διαιτητικά αυτά δικαστήρια (ICS) να είναι διεθνή και να αποτελούνται από επαγγελματίες δικαστές πλήρους απασχόλησης και όχι δικηγόρους, όπου θα μπορούσε να υπάρξει σύγκρουση συμφερόντων. Δεν αλλάζει βέβαια το γεγονός ότι μονάχα η μία πλευρά, οι επενδυτές, μπορούν να προσφεύγουν στο ICS.

Μια άλλη βελτίωση που πέτυχαν οι Βέλγοι αφορά το γεωργικό τομέα, όπου η αρχική συμφωνία προέβλεπε ότι οι Καναδοί θα μπορούσαν να επικαλεστούν τη ρήτρα διασφάλισης σταματώντας προσωρινά τις εισαγωγές γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων από την Ευρώπη, σε περίπτωση διατάραξης της αγοράς τους.

Το μέτρο αυτό θα ισχύει και για τους Ευρωπαίους παραγωγούς, οι οποίοι θα μπορούν να επικαλούνται επίσης τη σχετική ρήτρα σταματώντας τις εισαγωγές καναδικών προϊόντων, κάτι που δεν προβλεπόταν στην αρχική συμφωνία.

Τέλος, υπάρχει και μια ακόμη αλλαγή που πέτυχε η βελγική πλευρά, η οποία δίνει το δικαίωμα σε οντότητες του ομοσπονδιακού κράτους τους Βελγίου να αποχωρήσουν από τη συμφωνία το αργότερο μέσα σε ένα χρόνο από την ημέρα που θα τεθεί σε ισχύ, εάν κρίνουν ότι η εφαρμογή της είναι προβληματική.

Θυμίζουμε ωστόσο πως οι καταγγέλλοντες τη συμφωνία (ανάμεσα τους και οι Οικολόγοι Πράσινοι και ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ) αναφέρουν πως η CETA περιλαμβάνει μια βασικότατη "αρνητική ρήτρα" για την απελευθέρωση των υπηρεσιών. Επί της ουσίας, αν γίνει κάποτε ιδιωτικοποίηση μιας υπηρεσίας, δεν θα μπορεί μετά να αναιρεθεί, παρά μόνο υπό όρους. Για παράδειγμα, αν μια δημοτική επιχείρηση νερού ενός δήμου ιδιωτικοποιηθεί μια φορά, δεν θα μπορεί να επαναδημοτικοποιηθεί στη συνέχεια, εκτός αν δοθεί το "ΟΚ" από το ανεξάρτητο ειδικό δικαστήριο το οποίο επί της ουσίας, θα αποζημιώνει τον ιδιώτη.

Για παράδειγμα, η Αργεντινή έχασε σε τρεις υποθέσεις εναντίον διεθνών επενδυτών, όταν επεχείρησε ν' ανακτήσει επιχειρήσεις ύδρευσης, αποζημιώνοντας τη Vivendi.

Οι εφημερίδες για τη συμφωνία

Η γαλλόφωνη εφημερίδα L’Echo σχολιάζει ότι η κυβέρνηση της Βαλονίας δεν έλαβε τις εγγυήσεις που ζητούσε σε θέματα περιβαλλοντικής και κοινωνικής προστασίας, έλαβε όμως σημαντικές εγγυήσεις, ιδίως στο θέμα της επίλυσης των διαφορών, καθώς και τη δέσμευση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης ότι θα αιτηθεί γνωμοδότηση του Δικαστηρίου της Ε.Ε. επί του ζητήματος.

Αξιοσημείωτο είναι πάντως ότι ο ολλανδόφωνος Τύπος του Βελγίου, που κατά τεκμήριο τηρεί κριτική στάση έναντι του Μανιέτ, ο οποίος θεωρείται ηγέτης της αριστερής τάσης των γαλλόφωνων σοσιαλιστών, αναγνωρίζει ότι οι πρωτοβουλίες του απέδωσαν καρπούς.

Η εφημερίδα De Standaard για παράδειγμα, είναι επαινετική στο κύριο άρθρο της προς την στάση Μανιέτ και το πνεύμα συμβιβασμού που εν τέλει επέδειξε, μην διστάζοντας να εκφράσει δυναμικά τις αντιρρήσεις του, χωρίς όμως να φτάσει στο σημείο να τινάξει στον αέρα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Πιο επικριτική η De Tijd, θεωρεί ότι τελικά έγινε "πολύ κακό για το τίποτα" και εν τέλει, παρά τις θριαμβολογίες των γαλλόφωνων Σοσιαλιστών, δεν υπήρξε καμία ουσιαστική αλλαγή στο κείμενο της συμφωνίας.

Άλλο δημοσίευμα της De Tijd χαρακτηρίζει τον Μανιέτ ως τον "Αλέξη Τσίπρα του ελεύθερου εμπορίου" και τον παρομοιάζει "με έναν ακόμα ηττημένο αριστερό ήρωα".

Σημειώνεται ειδικότερα πως, παρά την ρητορική και τις απειλές του, ο πρόεδρος της κυβέρνησης της Βαλονίας αναγκάστηκε τελικά να άρει τις αντιρρήσεις του προσυπογράφοντας κι εκείνος την συμφωνία ελεύθερου εμπορίου Ε.Ε. - Καναδά.

Υπό την έννοια αυτή, παρατηρεί η εφημερίδα, ο Μανιέτ θυμίζει τον Έλληνα πρωθυπουργό Α. Τσίπρα που "ενώ αρχικά διεξήγαγε τον "μοναχικό του αγώνα αντίστασης" απέναντι στην Ε.Ε., στη συνέχεια υπέγραψε τη συμφωνία διάσωσης".

Επισημαίνεται ωστόσο ότι τα κέρδη του Μανιέτ από αυτή την υπόθεση "δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητα".

Τέλος η De Morgen στο κύριο άρθρο της θεωρεί ότι δεν υπάρχουν ούτε νικητές αλλά ούτε ηττημένοι και παραλληλίζει τον συμβιβασμό που αποδέχτηκε ο Μανιέτ με αντίστοιχους που αφορούν βελγική πολιτική πραγματικότητα όπου το τελικό κείμενο είναι "υπερβολικά κακό για να το αποδεχτεί κανείς αλλά και υπερβολικά καλό για να το αρνηθεί". Οι λεπτομέρειες πάντως του κειμένου, δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί.

Η ελληνική πλευρά

Ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης, έχει τοποθετηθεί για τις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με τη συμφωνία CETA στην Ειδική Επιτροπή της Βουλής για το Περιεχόμενο και τις Διαδικασίες Σύναψης των Διατλαντικών Εμπορικών Συμφωνιών.

Όπως εξήγησε, η ελληνική κυβέρνηση, σε συνεργασία με άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, πέτυχε:

1. Να υπάρξει νομικά δεσμευτική ερμηνευτική δήλωση ΕΕ-Καναδά με την οποία διασφαλίζονται:

- η προστασία των δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών καθώς και το δικαίωμα επανεθνικοποίησης ιδιωτικοποιημένων σχετικών επιχειρήσεων (π.χ. υπηρεσίες ύδρευσης).

- η διατήρηση υψηλών προδιαγραφών για την προστασία του καταναλωτή και του περιβάλλοντος.

- η προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων σύμφωνα και με τα πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.

- η αντικατάσταση του μηχανισμού επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους (ISDS) με ένα Διεθνές Δικαστικό Σύστημα (ICS), που θα αποτελείται από μόνιμους, σταθερά αμειβόμενους δικαστές (κάτι που διασφαλίζει την ανεξαρτησία τους) και θα περιλαμβάνει Εφετικό Δικαστήριο.

2. Να θεωρηθεί η Συμφωνία ως "συμφωνία μεικτής αρμοδιότητας", κάτι που προϋποθέτει την έγκριση όχι μόνο από τα κοινοτικά όργανα αλλά και από τα εθνικά κοινοβούλια.

3. Η διαδικασία προσωρινής εφαρμογής της Συμφωνίας, που θα ξεκινήσει εφόσον αυτή εγκριθεί από το Ευρωκοινοβούλιο, να περιλαμβάνει μόνο το κομμάτι του εμπορίου και των δημοσίων προμηθειών και όχι τις μεταφορές και το επίμαχο θέμα της επίλυσης των διαφορών ανάμεσα σε ιδιώτες και κράτος.

Όσον αφορά, τέλος, την προστασία γεωγραφικών ενδείξεων, ο κ. Σταθάκης τόνισε ότι κατόπιν πολύμηνων διαπραγματεύσεων, η κυβέρνηση κατάφερε να αμβλυνθούν οι αρχικές ανεπαρκείς προβλέψεις και σε πρόσφατη συνάντησή του με την Επίτροπο Μάλστρομ στην Μπρατισλάβα, εξασφάλισε δήλωση, με την οποία η Επιτροπή δεσμεύεται εντός πενταετίας να κάνει χρήση των απαραίτητων μηχανισμών, ώστε όλες οι ευρωπαϊκές Γεωγραφικές Ενδείξεις, συμπεριλαμβανομένης της φέτας, να απολαμβάνουν το ίδιο επίπεδο προστασίας στον Καναδά.

 Μηχανη του χρονου