Από τις 21 Σεπτεμβρίου 2017 εφαρμόζεται προσωρινά η CETA(Comprehensive Economic and Trade Agreement) η Συνολική Οικονομική και Eμπορική Συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Καναδά.
Η συμφωνία αυτή που αφορά περισσότερους από 510 εκατομμύρια κατοίκους της ΕΕ και 35 εκατομμύρια Καναδούς ,διαμορφώθηκε με πρωτοβουλία εκπροσώπων των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών ΕΕ και Καναδά υπό άκρα μυστικότητα που στην συνέχεια προωθήθηκε στα υπηρεσιακά όργανα ΕΕ και Καναδά για να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι πολίτες ΕΕ και Καναδά δεν γνωρίζουν μέχρι και σήμερα σχεδόν τίποτα για την συμφωνία αυτή ,αφού ούτε και οι ευρωβουλευτές μας ασχολήθηκαν με τις 1600 σελίδες του κειμένου της συμφωνίας, παρόλο που την ψήφισαν(εκτός ΚΚΕ και ΧΑ),ούτε και η αρμόδια επιτροπή της βουλής για τις διατλαντικές συμφωνίες εισηγήθηκε ποτέ στην ολομέλεια της βουλής.
Ετσι οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες κέρδισαν ένα ακόμη βήμα στην μεταφορά εξουσιών από την πολιτεία προς το μεγάλο κεφάλαιο.Παρά το γεγονός ότι αρχικά έγινε προσπάθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η CETA(όπως και η ΤΤΙΡ, η Διατλαντική Συμφωνία ΕΕ και ΗΠΑ) να μην περάσει από τα Εθνικά Κοινοβούλια,τελικά κάτω από την αντίδραση κινημάτων πολιτών η CETA πρέπει να εγκριθεί από τα 38 εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια της ΕΕ .Εάν ένα κράτος-μέλος δεν την εγκρίνει τότε η Συμφωνία ναυαγεί.
Αυτή η διαδικασία θα κρατήσει αρκετά χρόνια και συνεπώς οι έλληνες πολίτες θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν και να ζητήσουν δημοψήφισμα,αφού η Συμφωνία αυτή θα επηρεάσει και τις επόμενες γενιές.
Παρουσιάζονται μερικά από τα στoιχεία της Συμφωνίας:
1.Επεκτίνει την κατάργηση των δασμών για το 98% των εξαγoμένων προϊόντων από την ΕΕ που ισχύει από 21/09/2017 και θα ωφελήσει την ΕΕ συνολικά κατά 590 εκατ.ευρώ ετησίως,ποσά σχετικά μικρά σε σχέση με τα 14600 δις.ευρώ του προϋπολογισμού της ΕΕ.
2.Επεκτίνει την συμμετοχή εταιρειών της ΕΕ σε καναδικούς διαγωνισμούς έργων,ομοσπονδιακούς,περιφερειακούς και δημοτικούς που διαχειρίζονται μεγάλο μέρος του κρατικού προϋπολογισμού.Συμφωνα με έρευνα της ευρωπαϊκής επιτροπής η CETA θα συνεισφέρει περίπου 2 δις,Ε ετησίως ποσό μικρό σχετικά με τα 14600 δις. Ε του προϋπολογισμού της ΕΕ.Βέβαια από τις συμβάσεις αυτές θα ωφεληθούν κύρια οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που διαθέτουν και τους κατάλληλους μηχανισμούς.
3.Επεκτίνει τις συναλλαγές σε τρόφιμα και γεωργικά προϊόντα παρά τους περιορισμούς εισαγωγών σε πουλερικά που θα είναι υπό πλήρη προστασία και βοοειδή,χοιρινά και καλαμπόκι που θα υπόκεινται σε ποσοστώσεις.Οι αγρότες αλλά και καταναλωτές στην ΕΕ ανησυχούν ότι τα προϊόντα από Καναδά δεν πληρούν τις αυστηρές προδιαγραφές ασφάλειας τροφίμων της ΕΕ.Παράλληλα θεωρείται δεδομένο ότι η ευρωπαϊκή αγορά θα κατακλυσθεί από τα μεταλλαγμένα και τα κλωνοποιημένα τρόφιμα που είτε παράγωνται στον Καναδά,είτε θα εισάγωνται στην ΕΕ από τις αμερικανικές πολυεθνικές που είναι εγκατεστημένες ή θα εγκατασταθούν στον Καναδά.
4.Περιορίζει τα προϊόντα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης και Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ,τα γνωστά ως ΠΓΕ και ΠΟΠ αντίστοιχα σε 143 ,ενώ στην ΕΕ υποστηρίζονται περισσότερα από 1300.Ετσι μια σειρά από προστατευόμενα είδη όπως ελαιόλαδα,τυριά,πατάτες κλπ δεν θα υποστηρίζονται πλέον.
5.Η Αρχή της Πρόληψης,μία βασική αρχή της ΕΕ που ισχύει από ιδρύσεως της και βάση της οποίας αποσύρωνται προϊόντα από την αγορά ή εκδίδονται Κανονισμοί μόνο με ενδείξεις και όχι αποδείξεις ότι προκαλούν βλάβες στον καταναλωτή ή π.χ. στο περιβάλλον,δεν ισχύει στον Καναδά και η αρχη αυτή δεν αναφέρεται ρητά στην συμφωνία.
6.Η Διευθέτηση Αντιδικίας μεταξύ Πολυεθνικής Εταιρείας και Πολιτείας (Investor State Dispute Settlement,ISDS) δεν θα οριστικοποιηθεί παρά μόνον μετά την κύρωση της Συμφωνίας.Μετά την αντίδραση που δημιουργήθηκε από κινήματα πολιτών,όταν στην Εμπορική Συμφωνία ΕΕ και ΗΠΑ την ΤΤΙΡ υπήρχε άρθρο που προέβλεπε ότι πολυεθνική εταιρεία είχε δικαίωμα κάνη μύνηση στο κράτος για διαφυγόντα κέρδη ,τότε η εφαρμογή της στην CETA αναβλήθηκε για αργότερα.Για παράδειγμα η νορβηγική εταιρεία Vaterfall έκανε μήνυση στην ομοσπονδία της Γερμανίας ,ζητώντας αποζημίωση 3,4 δις.Ε, για διαφυγόντα κέρδη ,όταν εκείνη αποφάσισε να κλείση δυο πυρηνικούς αντιδραστήρες ,στα πλαισια περιορισμού της πυρηνικής ενέργειας .Η μεσαιωνική,αποικιοκρατική αυτή συμφωνία προέβλεπε ότι η αντιδικία θα διευθετούνταν όχι από τα τακτικά δικαστήρια αλλά από ειδικές επιτροπές ,adhoc,που θα λειτουργούσαν γιαυτό τον σκοπό. Στην CETA διατηρείτε το δικαίωμα η πολυεθνική να μυνήει το κράτος για διαφυγόντα κέρδη αλλά η διευθέτηση θα γινεται με διαφάνια και πληρότητα και θα οριστικοποιηθεί μετά την κύρωση της Συμφωνίας από τα εθνικά συμβούλια..
7.Η επέκταση των συμβάσεων έργων αφορά και ιδιωτικοποίηση έργων όπως η διαχείρηση του νερού,ύδρευση-αποχέτευση,των υπηρεσιών υγείας,την ηλεκτρική ενέργεια,την τριτοβάθμια εκπαίδευση ,και άλλων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Σημαντικό από την στιγμή που ένα αγαθό κοινής ωφέλειας ιδιωτικοποιείται δεν είναι δυνατόν να επανακρατικοποιηθεί ,όπως συνέβη με τον δήμο του Βερολίνου που αγωνίζεται να επανακρατικοποιήσει το σύστημα ύδρευσης.Η CETA έχει χαρακτηρισθεί ως ο Δούρειος Ιππος,μιας σειράς διηπειρωτικών συμφωνιών όπως η ΤΤΙΡ,η ΤΙSA,TPP,που παρόλο που έχουν παγώσει ή ακυρωθεί μετά την εκλογή Τράμπ,εξακολουθούν να παραμένουν ως ο κύριος στόχος των πολυεθνικών.Το κράτος περιορίζεται και γίνεται διεκπεραιωτικός οργανισμός των συμφερόντων των πολυεθνικών εταιρειών.
8.Το κλίμα θα είναι ο μεγάλος χαμένος της συμφωνίας ,σύμφωνα με ανεξάρτητη έρευνα που παρήγγειλε η Γαλλία.Πουθενά δεν αναφέρονται οι δεσμεύσεις από τις παγκόσμιες συνδιασκέψεις για το κλίμα και είναι γνωστό ότι ο Καναδάς είναι θερμός υποστηρικτής των ορυκτών καυσίμων.
9.Επεκτίνει την κινητικότητα του προσωπικού των εταιρειών και αναγνωρίζει τα επαγγελματικά προσόντα για μια σειρά επαγγελμάτων όπως αυτήν του αρχιτέκτονα μέχρι και του χειριστή γερανών.Συγχρόνως οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας θα αντικαθίστανται από ατομικές για τους μετακινούμενους από την ΕΕ καθώς και μια σειρά εργασιακών σχέσεων θα τροποποιούνται.
10. H επίσημη διακύρηξη της CETA αναφέρει ότι θα οδηγήσει σε αύξηση των επενδύσεων και του εμπορίου και σε δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.Ωστόσο η Συμφωνία είναι με τέτοιο τρόπο γραμμένη ώστε η ιδιωτικοποίηση των κοινών αγαθών να είναι ο κύριος στόχος και ουσιαστικά μη αναστρεψιμη και οι κερδισμένοι να είναι οι πολυεθνικές εταιρείες και όχι οι πολίτες.Η CETA είναι το πιλοτικό σχέδιο που αποβλέπει όχι μόνο στον ακρωτηριασμό του δημόσιου τομέα και στην δραματική περικοπή των κοινωνικών δαπανών ,αλλά στην εμπέδωση της ανεξέλεγκτης ελευθερίας των πολυεθνικών εταιρειών να ιδιωτικοποιούν υπηρεσίες κοινών αγαθών ,να συγκεντρώνουν πολιτική εξουσία και να εγκαθιστούν έτσι μια εταιρειοκρατία στην θέση της δημοκρατίας.
Νίκος Κατσαρός
Επιστημονικός Συνεργάτης ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
Π.Πρόεδρος ΕφΕΤ
Π.Πρόεδρος ΕφΕΤ
Διευθυντής Τμήματος Διατροφολογίας New York College
